Bilim kurgu filmlerinden çıkmış gibi görünen, dünyada devrim yaratan yeni teknoloji: Kuantum bilgisayarlar!
Bu makineler, bildiğimiz her şeyi değiştirecek güce sahip. Peki, Kuantum bilgisayarlar Nasıl çalışır? Neden bu kadar önemli? Neleri değiştirebilir?
KUANTUM ÇAĞI BAŞLIYOR!
Klasik bilgisayarlar, bilginin en küçük birimi olan "bit"lerle çalışır. Bitler, 0 ya da 1 olabilir. Ancak kuantum bilgisayarlar, kuantum mekaniğinin tuhaf yasalarına göre çalışan "kübit"leri kullanır.
Kübitler, aynı anda hem 0 hem de 1 olabilir. Sanki aynı anda iki farklı yerde bulunmak gibi! İşte buna "süperpozisyon" deniyor. Kübitlerin bir diğer ilginç özelliği ise "dolanıklık". İki kübit, ne kadar uzakta olurlarsa olsunlar, birbirleriyle bağlantılı olabilirler. Biri değiştiğinde, diğeri de anında etkileniyor. Bu aslında kuantum bilgisayarların en tuhaf sırlarından. Gerçekten çok farklı bir teknolojiyle karşı karşıyayız.
Bir de "kuantum tünelleme" var. Sanki bir parçacık, bir engeli aşmak yerine içinden geçebiliyor. Düşünsenize engeli aşmak için etrafından dolanmıyorsunuz içinden geçip gidiyorsunuz! Ve kimse size dur demiyor.
SINIRLAR GENİŞLİYOR
Peki bu süper güçlerin bizlere ne gibi faydası var?
İnanılmaz hızlar, Karmaşık hesaplamalar, devasa veri analizleri, İlaç geliştirme, yeni maddeler keşfetme, iklim değişikliği gibi devasa sorunlara çözüm bulma…
Klasik bilgisayarların uzun yıllar yapamayacağı hesaplamaları, saniyeler içinde tamamlıyor. Mevcut şifreleme yöntemlerini zorlanmadan kırabilecekleri gibi, çok daha güvenli iletişim sistemlerini hiç zorlanmadan geliştirebilirler. Düşünsenize kriptografi alanında büyük bir devrimin habercisi olabilir. Ama bu teknoloji henüz emekleme aşamasında.
Kuantum bilgisayarlar, en ufak bir sıcaklık değişimine bile aşırı duyarlı. Neredeyse mutlak sıfır sıcaklıkta çalışmak zorundalar. Ayrıca, bu makineleri programlamak da oldukça karmaşık. Bu sistemi kurmak hem yüksek maliyetli hem de zorlu bir süreç içeriyor.
KUANTUM YARIŞI KIZIŞIYOR
ABD’de Google, IBM ve Microsoft, Avrupa’da IQM ve ORCA, Çin’de Originwukong ve QuantumCTek gibi şirketler dünyada kuantum bilgisayar teknolojilerinde lider ve öncü konumda. Şuanda tüm bu şirketler rekabet halinde!
Peki, sizce en gelişmiş bilgisayar hangi ülkede? İşte bu soru merak konusu. Çünkü şirketler her geçen gün kübit rekorları kırıyor. Çin yeni 504 kübitlik bilgisayarı TIANYAN-504’ü tanıttı. Bu gelişme, Çin’in kuantum bilgi işlem kapasitesinde yeni bir rekor kırarak 500 kübit sınırını aştığını gösteriyor. IBM ise bu rekoru 819 kübit ile 2022 yılında fazlasıyla geride bırakmıştı.
Ama Google bu yarışta ‘Willow’ adını verdiği yeni kuantum işlemcisinin beş dakikadan kısa sürede yaptığı işlemi geleneksel yöntemle çalışan dünyanın en hızlı süper bilgisayarı ancak 10 septilyon yılda yapabiliyor. Evrenimizin yaşının 13,7 milyar yıl olduğunu düşünecek olursak 10 septilyon yılın ne kadar uzun bir süre olduğu daha kolay anlaşılabilir.
Bu tarz gelişmeler, şirketlerin AR-GE amaçlı kullanımı için birebir. Örneğin Volkswagen, IQM ile birlikte şehir içi trafik yönetiminde kuantum bilgisayarları kullanarak daha akıcı ulaşım sistemleri geliştirmeyi hedefliyor. Dünyanın önde gelen finans kuruluşlarından JPMorgan ise Toshiba ile karmaşık risk analizlerini ve portföy optimizasyonlarını kuantum bilgisayarlarla daha hızlı bir şekilde gerçekleştirebiliyor.
Airbus, uçak tasarımlarında aerodinamik analizlerin hassasiyetini artırmak ve yakıt verimliliğini optimize etmek için Oxford Ionics ile kuantum simülasyonlardan yararlanıyor. Bu uygulamalar, milyonlarca dolarlık riskleri saniyeler içinde analiz etmelerini sağlıyor.
BİR SON MU? YOKSA YENİ BİR BAŞLANGIÇ MI?
Kuantum bilgisayarlar, henüz yolun başında olsalar da, geleceği oldukça parlak. Ancak potansiyelleri tam olarak bilinemiyor. Tüm sektörler bu devrimden etkilenerek öngörülemeyecek biçimde hızlıca gelişiyor. Belki de ticaret ve finans sektörlerinde piyasa analizlerini ve ticaret stratejilerini optimize ederek ekonomiyi ekonomistlerden daha iyi dönüştürebilir.
Ya da genel yapay zeka ile tanıştığında neye evrimleşebilir? Sizce kuantum zeka insanlığın sonu mu, yoksa yeni evrenlerin habercisi mi? İşte bu soruların cevabı şuanda bir sır olsa da yakın gelecekte hayatımızı baştan aşağı değiştireceği bir gerçek.
Yorumlar